नेवारको भ्यालेन्टाइन डे भनेर चिनिने मतिना पारु मजिपा लाखेको प्रेमकथासँग गाँसिएको छ। माया, बलिदान र स्वीकृतिको विषयवस्तुको जोडिएको माजिपा लाखे र उनको
प्रेमीबीचको प्रेमकथालाई काठमाडौंका बासिन्दाहरूले हर्षोल्लाससाथ मनाउँछन् । डरलाग्दो दानव भए पनि माजिपा लाखेलाई नेवाः संस्कृतिमा रहेको लोककथा र परम्पराको भावनालाई आत्मसात गर्दै देवताको रूपमा पुजिन्छ र शान्त भैरव भनेर पनि चिनिने माजिपा
लाखेलाई बालबालिकाको रक्षागर्ने पुरूष मानिन्छ ।
पुस्तादेखि चल्दै आएको
कथाअनुसार मजिपा लाखे काठमाडौंकी एक केटीसँग प्रेममा परे । आफ्नी प्रेयसीलाई हेर्न
उनले मानवरूप धारण गरे । त्यो व्यक्ति लाखे (राक्षस) हो भन्ने कुरा थाहा पाएपछि जनताले उनलाई
पक्रेर राजा समक्ष पेश गरे । राजाले दानवलाई एउटा शर्त राखे । यदि उसले बच्चाहरूलाई अन्य
राक्षसहरूबाट बचाउने वाचा गरे भने उसले उसलाई शहरमा बस्न ठाउँ दिनेछ । मजिपा राजी भए र त्यसबेलादेखि नै आफ्नी
प्रेमिकासँग काठमाडौं सहरमा बसे । माजिपा लाखेको प्रेमकथाले नेपालको सांस्कृतिक बनावट र यसको समृध्द लोकसाहित्य परम्परासँग प्रतिबिम्बित गर्दै प्रेम, त्याग र स्वीकृतिका
विषयवस्तुहरूलाई प्रस्तुत गर्छ ।
मजिपा लाखेको नाच काठमाडौं उपत्यकाको इन्द्रजात्रा पर्वको विशेष आकर्षण हो जुन नेपाल संवत् पात्रोको येँला महिनाको पूर्णिमाको हप्तामा पर्दछ ।
